استدلال قرآنی
پاسخ های امام جوادعلیه السلام به سوال امامت در خردسالی
مسأله امامت حضرت جوادعلیه السلام در خردسالی، در عصر امامت خود ایشان نیز مطرح بود، حتی این مسئله را از خود آن حضرت می پرسیدند.
مرحوم کلینی می نویسد: شخصی محضر امام جوادعلیه السلام شرفیاب شد و اظهار داشت: یابن رسول اللّه! عدّه ای از مردم نسبت به موقعیّت شما ایجاد شبهه می کنند؟! حضرت در پاسخ چنین فرمود: خداوند متعال به حضرت داودعلیه السلام وحی کرد که فرزندش، سلیمان، را خلیفه و وصیّ خود قرار دهد، با این که سلیمانْ کودکی خردسال بود و گوسفندچرانی می کرد. و این موضوع را برخی از علما و بزرگان بنی اسرائیل نپذیرفتند و در اذهان مردم شکّ و شُبهه ایجاد کردند. به همین جهت، خداوند به حضرت داودعلیه السلام وحی کرد که: عصا و چوب دستی اعتراض کنندگان و سلیمان را بگیر و هر کدام را با علامتی مشخّص کن که از چه کسی است؛ و سپس آنها را شبانگاه در جائی پنهان نما. فردای آن روز به همراه صاحبان آنها بروید و چوب دستی ها را بردارید، با توجّه به این نکته، که چوب دستی هرکس سبز شده باشد همان شخص، جانشین و خلیفه و حجّت بر حقّ خدا خواهد بود. همگی این پیشنهاد را پذیرفتند؛ و چون به مرحله اجرا درآوردند، عصای سلیمان سبز و دارای برگ و ثمر شد. پس از آن، همه افراد پذیرفتند که او حجّت و پیامبر خداست. علی بن اسباط، یکی از یاران امام رضا و امام جوادعلیهما السلام می گوید: روزی به محضر امام جوادعلیه السلام رسیدم، در ضمن دیدار، به سیمای حضرت خیره شدم تا قیافه او را به ذهن خود سپرده، پس از بازگشت به مصر برای ارادتمندان آن حضرت بیان کنم. درست در همین لحظه، امام جوادعلیه السلام که گویی تمام افکار مرا خوانده بود، در برابر من نشست و به من توجه کرد و فرمود: ای علی! همانا خداوند درباره امامت حجت آورده همان طور که درباره نبوّت حجت آورده است. خداوند درباره حضرت یحیی علیه السلام می فرماید: وَ آتَیْناهُ الحُکْمَ صبِیّ؛ ما به یحیی در کودکی فرمان نبوّت دادیم. و درباره حضرت یوسف علیه السلام می فرماید: وَ لَما بَلَغَ أَشدّهُ حُکْماً وَ عِلْم؛ هنگامی که او به حدّ رشد رسید، به او حکم (نبوت) و علم دادیم. و درباره حضرت موسی علیه السلام می فرماید: وَ لَما بَلَغَ أَشُدّهُ وَاسْتَوی آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْم؛ و چون به سنّ رشد و بلوغ رسید، به او حکم (نبوّت) و علم دادیم. بنابر این، همان گونه که ممکن است خداوند، علم و حکمت را در سنّ چهل سالگی به شخصی عنایت کند، ممکن است همان حکمت را در دوران کودکی نیز عطا کند. در موردی دیگر، امام جوادعلیه السلام در پاسخ اعتراض کنندگان، این آیه را خواند: قل هذه سبیلی ادعوا الی الله علی بصیره انا و من اتبعنی؛ بگو: این راه من است که من و پیروانم با بصیرت کاملْ همه مردم را به سوی خدا دعوت می کنم.